"NASA BORBA" SAZNAJE: VOJNI VRH NASTOJI DA IZBEGNE PARALELNO VODJENJE DVA RATA NA TERITORIJI SRJ

General Perisic se distancirao od pokusaja uvlacenja vojske u crnogorska politicka prepucavanja, tvrde izvori bliski Generalstabu. U analizi Kolegijuma nacelnika VJ ocenjeno da bi vojni udar ubrzao crnogorsku podelu drustva

Na sjednici Vrhovnog savjeta odbrane odrzanoj prosle nedjelje, nacelnik Generalstaba Vojske Jugoslavije, general-pukovnik Momcilo Perisic, saopstio je clanovima savjeta da se oruzane snage SRJ nalaze pred izazovom vodjenja dva rata na svojoj teritoriji (Kosovo i Crna Gora), te da se zbog toga mora utvrditi red prioriteta. General Perisic se, prema izvorima "Nase Borbe", distancirao od pokusaja uvlacenja Vojske Jugoslavije u crnogorska politicka prepucavanja i paznju clanova Savjeta usmjerio u pravcu Kosova.

Ovakav stav proizlazi iz analize kolegijuma nacelnika Generalstaba VJ, koji je krajem decembra razmatrao moguce pravce razvoja krize u Crnoj Gori na osnovu izvjestaja vojnih uprava i sluzbi. Analiza sadrzi ocjenu da bi vojni udar ubrzao crnogorsku podjelu drustva.

Teritorija i konfiguracija Crne Gore ne pruzaju mogucnost respektabilnog razvoja snaga, cije bi prisustvo obeshrabrilo eventualni oruzani otpor suspenziji crnogorskih organa vlasti. Na drugoj strani, Podgoricki korpus Vojske Jugoslavije - gdje je vecina oficira, podoficira i vojnika po ugovoru crnogorske nacionalnosti - nije politicki homogen, pa samim tim ni dovoljno motivisan za eventualnu oruzanu konfrontaciju sa dijelom sopstvenog naroda.

Tamosnja vojna struktura uglavnom odrazava strukturu politicke podjele u Crnoj Gori. Vojska Jugoslavije nema adekvatnih resursa, snaga i sredstava, za vodjenje gradjanskog rata koji bi - prema svim meritornim misljenjima - u slucaju vojnog udara u Pogorici bio neminovan.

Vojni vrh, prema nasim izvorima, ima jasan stav da je - sto se bezbjednosti i integriteta zemlje tice - u ovom trenutku apsolutni prioritet Kosovo gdje je, prema vojnim procjenama, na djelu uvertira opste albanske pobune protiv srpskih organa vlasti. Vojska u takvoj situaciji nije spremna da djeluje "na dva fronta", tim prije sto "Crna Gora jos uvijek ne dovodi u pitanje cjelokupnost teritorije SRJ".

Za odrzanje eventualnog rezima vanrednog stanja u Crnoj Gori bilo bi potrebno dovlacenje snaga Uzickog i Pristinskog korpusa, kao i elitnih jedinica vojne policije, sa velikim pomjeranjem trupa iz unutrasnjosti Srbije u pravcu juga. Tako krupne dislokacije jedinica i borbene opreme nije moguce izvesti bez djelimicne mobilizacije rezervnog sastava.

Mobilizacija u Crnoj Gori bi mogla biti uvod u potpuni haos i anarhiju i VJ bi, kao jedini federalni organ s ingerencijama primjene vanrednog stanja, mogla lako da izgubi kontrolu nad situacijom. Podjela naoruzanja kroz mobilizaciju, kojoj bi se odazvali pripadnici opcije Momira Bulatovica, znaci produbljavanje sukoba, bas kao i eventualno prisustvo rezervista iz Srbije.

Takav ili slican scenario otvorio bi vrata ukljucivanju medjunarodne zajednice u sukobe na teritoriji SRJ, od cega vojni vrh posebno strahuje. Procjenjuje se da bi vazduhoplovne snage NATO, na osnovu specijalne rezolucije Savjeta bezbjednosti UN, kao prvi korak sprecavanja obnavljanja sukoba u regionu, zavele rezim zone "zabranjenog leta" na Crnom Gorom, a moguce i Kosovom.

Jugoslovenske pomorske snage nijesu u stanju da sprijece borbeno grupisane flotile NATO ispred crnogorske obale, gdje bi se uspostavio "placdarm" za projekciju sile ka vitalnim vojnim i privrednim objektima u unutrasnjosti zemlje.

To nije kraj spiska potencijalnih opasnosti koje bi na sirem planu izazvalo mijesanje trupa VJ u crnogorske politicke sukobe. Vojna intervencija i eventualna guzva u Crnoj Gori nesumnjivo bi ohrabrila radikalnu struju kosovskih Albanaca, koja bi pokusala da iskoristi situaciju. Iako crnogorska republika u teritorijalnom, privrednom i demografskom smislu ne predstavlja politicku cinjenicu za medjunarodnu zajednicu kao neke druge drzave ili oblasti u regionu, tamosnji oruzani rasplet bi veoma tesko ostao izolovan.

I to ne samo zbog Kosova, kao svebalkanskog detonatora, vec i zbog cinjenice da je sjeverni susjed Srbije, Madjarska nedavnim ulaskom u NATO preuzela odredjene obaveze saveznistva prema zapadnoj alijansi.

Da li ce Vojska Jugoslavije zbog svega toga ostati po strani, barem kada je rasplet u Crnoj Gori u pitanju? General Perisic je ucinio izvjesni "napor" u tom pravcu, ali on nije presudan. Odluku donosi Vrhovni savjet odbrane, koji generalu Perisicu svakako moze naci zamjenu.

Vladimir Jovanovic