Narodne bajke

    Bio jedan car, pa imao tri sina i jednu kcer, koju je u kafezu
hranio i cuvao kao oci u glavi. Kad djevojka odraste, jedno vece
zamoli se ocu svome da joj dopusti da izidje sa bracom malo pred
dvor u setnju, i otac joj dopusti. Ali tek sto izidje pred dvor,
u jedan mah doleti iz neba zmaj, scepa djevojku izmedju brace i
odnese je u oblake. Braca otrce brze-bolje k ocu i kazu mu sta je
bilo, i reku da bi oni radi svoju sestru potraziti. Otac im dopusti
da idu da je traze, i da im svakome po konja i ostalo sto treba za
put, i tako oni otidu.

    Po dugome putovanju naidju na jedan cardak, koji niti je na
nebu ni na zemlji. Dosavsi ondje, pomisle da nece u onome cardaku
biti njihova sestra, pa se odmah stanu dogovarati kako bi se u nj
popeli, i, poslije dugoga promisljanja i dogovora, dogovore se da
jedan od njih svog konja zakolje, i od koze konjske da okroje oputu,
pa, pritvrdivsi jedan kraj od nje za strijelu, da puste odozdo
strijelu iz luka da se dobro za cardak prihvati, kako bi se uz nju
peti mogli. Mladja dva brata reku najstarijemu da on svoga konja
zakolje, ali on ne scedne, pa ni srednji ne scedne; onda najmladji
zakolje svoga, od koze njegove okroji oputu, jedan kraj od nje
veze za strijelu, pak je pusti iz luka u cardak. Kad dodje da se
penje uz oputu, opet najstariji i srednji ne scednu se peti, nego
se popne najmladji.

     Popevsi se gore, stane ici iz jedne sobe u drugu, i tako naidje
na jednu sobu u kojoj vidi svoju sestru dje sjedi, a zmaj joj metnuo
glavu na krilo pa spava, a ona ga biste. Ona, kad vidi brata svojega,
uplasi se i pocne ga tiho moliti da bjezi dok se nije zmaj probudio,
ali on ne scedne, vec uzme buzdovan, pa razmahne njime i udari zmaja
u glavu, a zmaj iza sna masi se rukom na ono mjesto dje ga je on
udario, pa rece djevojci:

    - Bas ovdje me nesto ujede.

    Kad on opet zamahnu da ga udari, onda mu sestra rukom pokaze
da ga udari u zivot, i on ga udari onamo, i kako ga udari, zmaj
ostane na mjestu mrtav, a careva kci ga sturi s krila, pa pritrci
bratu svome, te se s njim poljubi, pa onda, uzevsi ga za ruku,
stane ga voditi kroz sve sobe.

    Najpre ga uvede u jednu sobu u kojoj je bio jedan vran konj
za jaslima privezan s cijelim takumom od cistoga srebra. Potom
ga odvede u drugu sobu u kojoj je za jaslima stajao bijel konj
s takumom od suhoga zlata. Najposlije ga odvede i u trecu sobu
dje je za jaslima bio kulast konj i na njemu takum dragijem
kamenjem iskicen. Kad prodje te sobe, onda ga sestra odvede u
jednu sobu u kojoj je druga djevojka zlatne zice ispredala. A
najpolije uvede ga u jednu sobu u kojoj je treca djevojka
biser nizala, i pred njom na zlatnoj tepsiji od zlata kvocka
s pilicima biser kljucala.

    Sve ovo obisavsi i vidjevsi, vrati se natrag u onu sobu
dje je zmaj mrtav lezao, pa ga izvuce napolje i baci na zemlju,
a braca kad ga vide, umalo ih groznica ne uhvati. Potom najmladji
brat spusti najprije sestru svojoj braci, pa onda sve tri
djevojke, pa onda sve tri djevojke svaku s njezinijem redom,
jednu za drugom; spustajuci djevojke braci, svaku je namjenjivao
cija ce koja biti, a kad spusti trecu, i to onu s kvockom i
pilicima, on nju za sebe namjeni. Braca njegova, zavideci mu
sto je on bio junak te je sestru nasao i izbavio, presijeku
oputu da on ne bi mogao sici, pa onda nadju u polju jedno
cobance kod ovaca i preobuku ga i mjesto brata svoga ocu povedu,
a sestri svojoj i djevojkama ostro zaprijete da nikome ne kazuju
sta su oni ucinili.

    Poslije nekog vremena dozna najmladji brat na cardaku da se
braca njegova i ono cobance onijem djevojkama zene. Onaj isti
dan u koji se najstariji brat vjencavao, on uzjase na vranca,
pa, bas kad su svatovi iz crkve izlazili, doleti medju njih, te
svog brata mladozenju, udari malo buzdovanom u ledja, da se
odmah s konja premetnuo, pa onda odleti opet natrag u cardak.
Kad dozna da mu se srednji brat zeni, a on, u ono isto vrijeme
kad su svatovi iz crkve isli, doleti na djogatu, ti i srednjega
brata onako udari, da se odmah s konja premetnuo, pa izmedju
svatova opet odleti. Naposljetku, doznavsi da se cobance njegovom
djevojkom zeni, uzjase na kulasa, i odleti u svatove bas kad su
iz crkve izlazili, te mladozenju buzdovanom udari u glavu, da je
na mjesto mrtav pao, a svatovi onda djipe da ga uhvate, ali on
ne scedne ni bjezati, nego ostane medju njima, pa se pokaze da je
on najmladji carev si a ne ono cobance, i da su ga braca iz zavisti
ostavila na onome cardaku u kome je on sestru nasao i zmaja ubio,
a to sve zasvjedoci i sestra i one djevojke. Kad car to cuje, on
se naljuti na svoja dva starija sina i ocera ih odmah od sebe, a
njega ozeni djevojkom koju je sebi izabrao, i ostavi ga nakon
sebe da caruje.


   (ovde se provlaci neka greska u nabrajanju brace i onih
  devojaka ali to je greska u knjizi a ne u prepisivanju)