DANAS U BRISELU ZASEDA SAVET MINISTARA EU

Situacijom na Kosovu bavice se sefovi diplomatija EU i 11 zemalja kandidata za clanstvo u ovoj integraciji. S posebnim interesovanjem ocekuje se izvestaj Bronislava Germenka, koji je vec izjavio da je iz Beograda otisao razocaran

Mirko Klarin
dopisnik “Nase Borbe"

Za promenu, situacijom na Kosovu ce se danas u Briselu baviti sefovi diplomatija ne samo EU, vec ukupne buduce evropske “dvadesetsestorice." Kosovo je, naime, jedna od stavki na “jelovniku" zajednickog rucka Saveta ministara EU sa sefovima diplomatije 11 zemalja-kandidata za clanstvo u evropskoj integraciji. U Briselu se sa posebnim interesovanjem ocekuje sta ce, na tu temu, imati da kaze poljski ministar inostranih poslova, Bronislav Geremek, koji je kao aktuelni predsedavajuci OEBS imao prilike da krajem prosle sedmice u Beogradu cuje najsvezije stavove novih srpskih i starih jugoslovenskih vlasti o zahtevima medjunarodne zajednice (OEBS, EU, Kontakt grupa) za resavanje kosovske krize.

Geremek je iz Beograda, kako je izjavio, otisao “razocaran zbog nepromenjenog stava jugoslovenskih vlasti", te ce biti zanimljivo njegove ocene uporediti sa ocenama francusko-nemackog ministarskog tandema Vedrin-Kinkel, koji je samo nekoliko dana ranije Beograd napustio uglavnom zadovoljan dotadasnjim ucinkom na ostvarivanju zahteva Kontakt grupe i, posebnom, onim sto su tvrdili da im je najveci uspeh: “prihvatanjem Gonzalesove misije." O cemu je, inace, Geremek stekao nesto drugaciji utisak.

Svih 11 zemalja-kandidata za clanstvo u EU je, inace, vec pristupilo evropskim merama “pojacanog pritiska na Beograd u cilju nalazenja politickog resenja kosovskog pitanja", koje su 19. marta usaglasene na neformalnom sastanku Saveta ministara u Edinburgu. Rec je o produzenom embargu na oruzje, zabrani izvoza “represivne opreme", moratorijumu na trgovinske i investicione kredite i uskracivanju viza desetorici policijskih zvanicnika sa evropske liste odgovornih za kosovsku represiju. Pored dogovora o merama za prakticnu implementaciju pomenutih sankcija, sefovi diplomatije evropske “petnaestorice", a mozda i ukupne “dvadesetsestorice" bi, kako se najavljuje, trebalo danas da razmotre i eventualne “dodatne mere pritiska", za slucaj da Beograd u roku koji mu je ostavljen ne postupi u skladu sa bonskim zakljuccima Kontakt grupe.

Danasnja sednica Saveta ministara ce se, inace, odvijati u dva dela. U prvom, bice zvanicno lansiran proces pristupanja 11 zemalja-kandidata EU. To su: Slovenija, Madjarska, Poljska, Ceska, Estonija, Kipar, Bugarska, Rumunija, Slovacka, Litvanija i Latvija. Sa prvih sest nabrojanih zemalja ce vec sutra biti formalno otvoreni pregovori o pristupanju EU. Glavni element procesa koji se danas otvara je tzv. pristupno partnerstvo, kroz koje ce EU pomoci kandidatima da u potpunosti ispune kriterije za punopravno clanstvo i svoje unutrasnje zakonodavstvo usklade sa propisima koji vaze u Uniji. Pristupnim partnerstvom pokriva se nekih 30 podrucja, ukljucujuci: jacanje demokratije i vladavine zakona; zastita manjina; ekonomske reforme; pravosudje i unutrasnji poslovi; reforma poljoprivrede; zastita okoline; transport; zaposljavanje i socijalna politika; osposobljavanje za puno ucesce u jedinstvenom trzistu... Iz budzeta EU ce se ubuduce ulagati tri milijarde ekija (3,3 milijarde dolara) godisnje, kako bi u svim tim podrucjima kandidati sto pre dostigli nivo “petnaestorice."

Nakon otvaranja procesa pristupanja i vec pomenutog rucka sefova diplomatije buduce evropske “dvadesetsestorice", Savet ministara EU ce se posle podne, u uobicajenom sastavu “petnaestorice", vratiti na razmatranje problema onih zemalja koje jos ne ulaze u krug kandidata za “Veliku Evropu" treceg milenijuma. Pod tackom dnevnog reda “Zapadni Balkan", kako je najavljeno, Savet ministara EU ce - pored vec pomenutog Kosova - razmotriti i situaciju u Hrvatskoj. Savet ce osnaziti poruku koju je 23. marta u Londonu evropska ministarska “trojka" prenela hrvatskom sefu diplomatije Granicu, a po kojoj ce buduci odnosi EU sa Hrvatskom zavisiti od ucinka Zagreba u sledece cetiri oblasti: postovanja mirovnih sporazuma; povratka izbeglica (u Hrvatsku i hrvatske delove Federacije BiH); jacanja unutrasnje demokratije i razvoja u Istocnoj Slavoniji. Nikakve prakticne odluke se ne ocekuju, buduci da ce se na aprilskoj sednici Saveta ministara razmatrati polugodisnji izvestaj Evropske komisije o postovanju uslova iz tzv. regionalnog pristupa EU drzavama “Zapadnog Balkana" (Hrvatska, BiH, SR Jugoslavija, Makedonija i Albanija), od cega ce zavisiti odnosi svake od tih zemalja sa “petnaestoricom."